De uitbetaling van tolken

Bekijk hier ook de video. 

11.01  Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Mijnheer de minister, u hebt over dit probleem de voorbije weken al heel veel vragen gekregen.

De aanleiding van mijn vraag was de actie die vorige maand in Gent gevoerd is omdat er zich blijkbaar naast de algemene problemen van de uitbetaling van de vertalers en de tolken, een aantal specifieke problemen voordeed in Gent. Daar zijn blijkbaar nog andere problemen die aanleiding geven tot de laattijdige betaling van de facturen van de tolken en de vertalers.

Wij weten ondertussen dat er enkele budgetverschuivingen gebeurd zijn. Er zijn betalingen op gang gekomen. Ik heb heel recentelijk gehoord dat er sinds vorige week donderdag betalingen zijn uitgevoerd in het arrondissement Antwerpen, en sinds vrijdag in Brussel. Gisteren zouden er ook betalingen uitgevoerd in de arrondissementen Limburg en Nijvel. Maar er zijn nog arrondissementen waar de vertalers en de tolken nog altijd wachten op hun achterstallige uitbetaling. Het gaat dan over Oost-Vlaanderen, maar ook over Leuven, Luik, en heel wat andere arrondissementen in Wallonië.

Er gebeurde vorige week wel wat communicatie waarin de FOD Justitie zei dat de betalingsachterstand aan gerechtstolken en –vertalers weggewerkt is, maar ik meen dat dit een iets te positieve communicatie was. Wij zien immers dat er toch nog altijd achterstanden zijn.

Vandaar een aantal heel concrete vragen, mijnheer de minister. Ik heb ze een klein beetje geactualiseerd. U hebt dat gezien. Maar de vragen blijven dezelfde.

Ten eerste, bent u op de hoogte van de problemen bij het taxatiebureau van Oost-Vlaanderen? Is daar iets specifieks aan de hand?

Ten tweede, zijn er recentelijk nieuwe regels of richtlijnen ingevoerd voor de verwerking van de facturen van tolken?

Ten derde, hoe komt het dat de betalingen van facturen in 2024 in het algemeen moeilijker verliep dan in 2023? Spelen personeelstekorten daarbij ook een rol?

Ten vierde, de actie van de tolken was een oproep tot dialoog om deze situatie op te lossen. Zijn er reeds stappen ondernomen om tot een meer structurele oplossing te komen?

11.02 Minister Paul Van Tigchelt: Mijnheer Van Hecke, uit recente statistieken, van 1 december 2024, blijkt dat voor Oost-Vlaanderen 82 % van de kostenstaten wordt uitbetaald binnen 30 dagen. Dat is toch niet onbelangrijk om op te merken en dat geldt niet alleen voor de tolken, maar voor alle prestatieverleners. De gemiddelde betalingstermijn in Oost-Vlaanderen is 17 dagen. Dat is een pluim op de hoed van het taxatiebureau daar, want die cijfers zijn beter dan het nationale gemiddelde.

Meer dan de helft van de kostenstaten werd in 2024 trouwens via Justinvoice ingediend in Oost-Vlaanderen. Dat is een verdubbeling in vergelijking met 2023 en een zeer goede evolutie om tot een vlottere uitbetaling te kunnen overgaan. Wars van de onheilsberichten van de voorbije weken, is dat immers wel het goede nieuws: Justinvoice zorgt voor een betere afhandeling en een snellere betaling, wat, nogmaals, een goede zaak is.

Vanwaar komt echter het probleem dat u aanhaalt? In uw vraag wijst u op de onderfinanciering van Justitie. Gerechtskosten worden gemaakt op basis van beslissingen van procureurs en onderzoeksrechters. Het is aan de uitvoerende macht om de budgetpost gerechtskosten in te schatten. Het kan inderdaad zijn, zoals dit jaar, dat de budgettaire inschatting niet voldoet. In lopende zaken zitten wij daardoor nu met een problematiek van herverdeling, maar dat is geen kwestie van onderfinanciering, maar van duidelijke budgettering. Ik heb al vaak gezegd dat wij daarmee op de delicate scheidingslijn tussen de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de budgettaire verantwoordelijkheid van de uitvoerende macht zitten.

Wat is dan wel het probleem? Er is een heel praktisch probleem. Sinds de zomer heeft een aantal personeelsleden het taxatiebureau in Oost-Vlaanderen verlaten. Die mensen moeten worden vervangen. De noodzakelijke aanwervingen zijn bezig, maar dat heeft inderdaad een impact gehad op de dienstverlening in Oost-Vlaanderen. Nieuwe personeelsleden moeten worden aangeworven en opgeleid, gelet op de specifieke materie van de gerechtskosten. Ik heb daarnet ook al aan collega Van Vaerenbergh gezegd dat de betalingen sinds vorige week – u haalde het ook aan in uw antwoord – zijn hervat na de interne herverdelingen.

Er zijn geen nieuwe regels ingevoerd. Sinds januari 2024 werden de regels geleidelijk herzien en geharmoniseerd en worden de controles verscherpt, met name om te voldoen aan de richtlijnen en aanbevelingen die voortvloeien uit de FIA-audit over de gerechtskosten. FIA is de Federale Interne Audit.

Ten slotte, er bestaat een structureel overleg tussen de verschillende beroepsverenigingen van beëdigde vertalers en tolken, de FOD Justitie en mijn beleidscel. Specifiek voor de Gentse vertalers en tolken is er een informatievergadering gepland begin 2025, waar ook de mensen uit Oost-Vlaanderen terechtkunnen met al hun vragen.

11.03  Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Mijnheer de minister, ik begrijp dat er ook wat problemen waren met het personeel in Oost-Vlaanderen, wat een verklaring is voor een deel van de laattijdige betalingen. Het is goed dat er zo'n informatieavond is en dat er overleg is. Heel veel mensen zitten met specifieke problemen.

Het gaat vaak over mensen die fulltime of nagenoeg fulltime werken voor Justitie. Als er dan dergelijke betalingsachterstand is, komen de mensen echt in de problemen. Zij moeten immers hun huishuur betalen of een lening afbetalen. Zij hebben ook kosten. Het is dus een grote bezorgdheid in de sector. Als wij goede experts willen hebben en houden, goede vertalers en tolken willen hebben en houden, moeten wij ervoor zorgen dat ze goed en correct betaald worden. Anders zullen zij overstappen naar de private markt.

Er zal ook volgend jaar nog een probleem zijn, want wij zien nu dat er een tekort is op het einde van het jaar. Een aantal facturen zal misschien niet kunnen betaald worden. Deze zullen dan betaald worden in januari of februari. Wij zitten in een systeem van voorlopige twaalfden. Zal er voldoende budget zijn? Zullen wij niet in de problemen komen in mei, juni, juli, als de budgetten dan op zijn? Die bezorgdheid leeft ook bij de mensen die het nu meegemaakt hebben. Het is een aandachtspunt voor de komende weken en maanden. Ik besef ook dat dit ook veroorzaakt wordt door andere problemen, namelijk de regeringsvorming. Het moet echter een echt aandachtspunt zijn de komende maanden.

Het incident is gesloten.