Schijn van belangenconflict bij tolken

In een antwoord op een voorgaande vraag verklaarde u dat u werk maakt van een nationaal register voor gerechtsdeskundigen en op de oprichting van het nationaal register voor beëdigde vertalers, tolken en vertaler-tolken en komt er een meldingsplicht van mogelijke belangenconflicten voor de gerechtsdeskundigen. Op dit moment wordt echter gedoogd dat politieambtenaren, advocaten en gerechtsdeurwaarders hun normale beroepsactiviteiten kunnen cumuleren met het tolken of vertalen. Nochtans zijn de richtlijnen voor de berekeningswijze van de vergoedingen en honoraria van gerechtstolken van de FOD Justitie hierover heel duidelijk: "het is niet toegestaan dat gerechtspersoneel of leden van de politie prestaties leveren als gerechtstolk tijdens hun diensturen". Dit ligt in de lijn van wat richtlijn 2010/64/EU bepaalt inzake onpartijdigheid en onafhankelijkheid. 1. Klopt het dat momenteel politieambtenaren, advocaten en gerechtsdeurwaarders vaak optreden als beëdigd tolk? 2. Klopt het dat de FOD Justitie uitdrukkelijk heeft bepaald dat het verboden is voor gerechtspersoneel en leden van de politie prestaties te leveren als gerechtstolk tijdens de diensturen? 3. Bent u van oordeel dat deze praktijk in strijd is met de Europese richtlijnen inzake onpartijdigheid en onafhankelijkheid? 4. Zal het register en de bijhorende ethische code ervoor zorgen dat deze beroepscategorieën niet meer kunnen optreden als beëdigd tolk? 5. Bent u van plan deze praktijk nog een halt toe te roepen voor de invoering van het register? Zo ja, hoe wilt u dat doen?

1. Het komt inderdaad nog uitzonderlijk voor dat beroep gedaan wordt op politieambtenaren, advocaten of anderen om op te treden als tolk wanneer geen tolk aanwezig is, om welke reden dan ook. Op dit ogenblik zijn hierover geen cijfers bekend. Na de inwerkingtreding van de wet op 1 december 2016 zal de opdrachtgevende magistraat moeten aanduiden om welke reden hij beroep doet op een tolk die niet ingeschreven is in het nationaal register. 2. Iemand die geen diploma heeft kan nog steeds (B)VT worden in bijberoep en zich laten registreren (indien zij /hij wenst te werken voor de gerechtelijke overheden) , mits te voldoen aan de andere voorwaarden van de wet uiteraard , zoals het getuigschrift van juridische kennis kunnen voorleggen. Ervaring kan volstaan om de beroepsbekwaamheid aan te tonen (artikel 25 van de wet van 10 april 2014 inzake het bewijs van de beroepsbekwaamheid: "... elk diploma dat is behaald of elk bewijs van relevante beroepservaring van minstens twee jaar die is opgedaan gedurende een periode van acht jaar voorafgaand aan de aanvraag tot registratie".) 3. Het is duidelijk dat het beroep op personen met een andere functie moet beperkt worden tot de absolute noodzaak. In vele gevallen is iedereen (ook de partijen) het erover eens dat deze oplossing aanvaardbaar is omdat ze veel tijdverlies vermijdt. Het probleem is vooral de onmiddellijke beschikbaarheid van een tolk. Indien een tolk plots afwezig is bijvoorbeeld wegens ziekte of wanneer vooraf niet duidelijk was dat de tussenkomst van een tolk noodzakelijk was, dreigt een uitstel van de zaak met tijdverlies voor iedereen tot gevolg. Dan is beroep op een "toevallig" aanwezige tolk de eenvoudigste oplossing. In een latere fase van ontwikkeling bestaat de mogelijkheid aan het nationaal register een soort wachtdienst of beschikbaarheidsaanduiding te koppelen. Dit zal mogelijk zijn nadat het register op kruissnelheid is. 4. Dit is niet vervat in de ethische code omdat deze problematiek de ethische code overstijgt. Uiteraard moet een tolk een opdracht weigeren wanneer er onverenigbaarheden bestaan in zijn persoon. Het register is toegankelijk voor alle natuurlijke personen die aan een aantal voorwaarden voldoen. Er zijn geen uitsluitingsgronden op basis van beroep. Iedere natuurlijke persoon kan naast zijn beroepsactiviteit ingeschreven zijn in het register in bijberoep. Het is aan de instantie die verantwoordelijk is voor het hoofdberoep, zoals de orde van de balie, de kamer van de gerechtsdeurwaarders, de federale politie of het Directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie (DGRO), om eventueel een verbod op te leggen aan de personen waarvoor zij verantwoordelijk zijn. 5. De invoering van het register wordt sinds begin 2015 intensief voorbereid door een projectgroep maar wordt geconfronteerd met een aantal technische en juridische problemen. Tegen 1 december 2016 moet het register operationeel zijn. Hiervoor moet nog een wetswijziging goedgekeurd worden en worden de nodige uitvoeringsbesluiten voorbereid.