De betalingen van de beëdigd vertalers en tolken: een aanslepende kwestie

Tijdens een recente sessie in het parlement heeft volksvertegenwoordiger Alain Yzermans (Vooruit) minister van Justitie Annelies Verlinden geïnterpelleerd over de regelmatig terugkerende problematiek van de betaling van de beëdigd vertalers en tolken. 

Bekijk hier ook de video.

Ondanks toezeggingen in september 2024 en voorstellen voor oplossingen, worden veel professionals opnieuw geconfronteerd met betalingsachterstand.

Het parlementslid wees erop dat betalingsproblemen ertoe leiden dat steeds meer vertalers en tolken zich afkeren van het gerecht. Deze situatie is nefast voor de goede werking van de rechtbanken en gerechtelijke diensten. Hij wees ook op een ander probleem: niet alle vacatures in de taxatiebureaus zijn opgevuld, wat de verwerking van gerechtskosten vertraagt en de betalingsachterstand verergert.

Een ander kritiek punt is dat tolken-vertalers die in het definitieve register zijn opgenomen, hun bijdrage voor 2024 hebben betaald, maar nog steeds wachten op uitbetaling. Hoeveel vertalers-tolken zijn er in deze situatie sinds afgelopen zomer nog steeds niet betaald? Welke praktische oplossingen biedt het ministerie om deze achterstand weg te werken?

Maatregelen aangekondigd om het proces te stroomlijnen

In haar antwoord verklaarde minister Annelies Verlinden dat zij groot belang hecht aan de tijdige betaling van gerechtskosten en erkende zij de noodzaak van een efficiënte samenwerking met gerechtsexperts. Ze wees erop dat er eind 2024 een aanzienlijke inhaalbeweging is gemaakt, waardoor alle kostenstaten die vóór 19 december zijn gevalideerd, alsnog zijn uitbetaald.

Er zijn echter nog 500 kostenstaten van na augustus 2024 geblokkeerd, die betrekking hebben op ongeveer 260 beëdigd vertalers en/of tolken. Deze betalingen zouden zijn geblokkeerd vanwege onvolledige dossiers, ontbrekende bewijsstukken of te late indiening. Om dit probleem op te lossen, heeft de minister aan de FOD Justitie gevraagd om de correctie en verwerking van deze kostenstaten te versnellen.

We nemen aan dat in deze cijfers enkel de reeds door de taxatiebureaus verwerkte maar nog niet uitbetaalde kostenstaten zijn meegerekend. De werkelijke betalingsachterstand is ongetwijfeld nog een stuk groter.

Om het beheer van de betalingen te verbeteren, is extra personeel aangeworven voor de taxatiebureaus. Op dit moment zijn 79 van de 96 vacatures ingevuld en worden nieuwe mensen opgeleid. Er moeten echter nog 17 vacatures worden ingevuld, waaronder één voor een Duitstalige medewerker in het taxtaiebureau van Eupen.

Tegelijkertijd zullen inspanningen worden geleverd om de verwerking van gerechtskosten verder te digitaliseren. De toepassingen CGAB en JustInvoice worden gekoppeld om betalingen vlotter te laten verlopen. De minister moedigt gerechtsdeskundigen sterk aan om JustInvoice te gebruiken, een tool die is ontworpen om het coderen, controleren en monitoren van betalingen te vereenvoudigen, zodat dossiers sneller worden verwerkt.

De minister deed deze oproep ook al enkele dagen eerder tijdens haar speech op de viering van 10 jaar BBVT, waarnaar ze in haar antwoord verwees. Over deze speech en onze viering berichten we overigens heel binnenkort met alle details.

Naar een duurzame verbetering?

Hoewel deze aankondigingen een stap in de goede richting zijn, blijven vertalers en tolken waakzaam wat betreft de daadwerkelijke uitvoering van deze maatregelen. Zoals volksvertegenwoordiger Yzermans al aangaf, is het essentieel dat deze professionals hun werk kunnen doen onder aanvaardbare en voorspelbare financiële voorwaarden. Een systeem waarin experten stoppen met werken omdat ze niet betaald worden, zou de rechtspraak zelf in gevaar brengen.

Daarom blijven we deze problematiek nauwlettend in de gaten houden en zullen we de ontwikkelingen verder opvolgen.

U vindt de volledige vraag en het antwoord hier:

Vraag van Alain Yzermans aan Annelies Verlinden over "De betalingen van de vertalers-tolken"

16.01  Alain Yzermans (Vooruit): Mevrouw de minister, tolken en vertalers keren de justitie stilaan de rug toe vanwege betalingsmoeilijkheden. Deze problematiek werd de voorbije twee jaar al verschillende keren aangekaart. In september 2024 werd een aantal oplossingen gesuggereerd, maar vandaag is er voor de tolken-vertalers opnieuw een probleem en moeten ze weer wachten op hun geld. Hoe gaat u hiermee om?

Ook zijn niet alle vacatures bij de taxatiediensten ingevuld. We komen stilaan in een vicieuze cirkel van structurele achterstand terecht. Er zijn gevallen waarin er wordt geweigerd om nog te tolken omdat er niet wordt betaald. Dat is nefast voor de werking van de justitie. Vertalers die in het definitieve register werden opgenomen, betaalden vorig jaar hun lidgeld, maar wachten nog steeds op hun centen.

Dit is hier al diverse keren aan bod gekomen, maar wij stellen onze vragen opnieuw. Welke middelen zijn voorzien? Wat doet Justitie om de achterstand weg te werken? Hoeveel tolken kregen sinds vorige zomer hun prestatie nog niet uitgekeerd?

16.02 Minister Annelies Verlinden: De FOD Justitie, maar ook ik uiteraard, hecht veel belang aan een tijdige betaling van de gerechtskosten, in het bijzonder de kostenstaten van de tolken, vertalers en vertalers-tolken. Een goede en vlotte rechtsgang verloopt in goede samenwerking met de gerechtsexperts en een goede samenwerking betekent uiteraard ook de tijdige betaling van hun kostennota's en facturen.

De FOD Justitie heeft bij de afsluiting van het boekjaar 2024 een grote inhaalbeweging uitgevoerd in de betaling van de kostenstaten van de tolken, vertalers en vertalers-tolken. Alle kostenstaten die op 19 december waren gecontroleerd en gevalideerd, werden op dezelfde datum vereffend. De kostenstaten die eind 2024 werden gecodeerd, maar niet meer konden worden vereffend met het budget voor 2024, werden intussen betaald met het budget voor 2025.

Op basis van de gegevens die beschikbaar zijn in de boekhoudkundige toepassing CGAB, zouden vandaag nog 500 kostenstaten van na augustus 2024 geblokkeerd zijn, die ongeveer 260 beëdigde vertalers en/of tolken omvatten. Het betreft kostenstaten die niet correct werden ingevuld, waarbij bewijsstukken ontbreken of die te laat werden ingediend. Deze zijn nog niet betaald, omdat ze niet conform de wettelijke voorwaarden zijn ingediend. Ik heb de FOD Justitie gevraagd om zo snel mogelijk de correctie van deze kostenstaten te vragen, om de afhandeling en correcte betaling ervan te bespoedigen.

Er wordt tevens gewerkt aan de versnelling van de afhandeling van de gerechtskosten door de aanwerving van bijkomend personeel in de taxatiebureaus. Van de 96 vacatures zijn er reeds 79 ingevuld. Zij krijgen nu een opleiding. Er zijn nog 17 vacatures in te vullen. Een van de vacatures betreft een Duitstalig personeelslid voor het taxatiebureau van Eupen.

Daarnaast zal er worden gewerkt aan een betere digitale ondersteuning van de afhandeling van de gerechtskosten, onder andere door de koppeling van CGAB en JustInvoice. Heel wat gerechtsexperts dienen inderdaad hun kostenstaten en facturen nog in via de oude toepassing CGAB, terwijl de nieuwe toepassing Justinvoice een veel vlottere afhandeling mogelijk maakt. Ik wil dan ook een oproep doen - en ik heb dat ook gedaan ten aanzien van de beroepsvereniging van de tolken en de beëdigd vertalers vorige week vrijdag, maar ook aan de gerechtsexperts - om de kostennota's via Justinvoice, het nieuwe systeem, in te dienen. Dat vergemakkelijkt de codering, de controle en de opvolging, waarna dan bijgevolg een snellere betaling kan volgen.

16.03  Alain Yzermans (Vooruit): Het verheugt me dat u de bespoediging nastreeft, ook met een aantal nieuwe technieken die zich vooral op het administratieve vlak afspelen, hoor ik. Ik denk dat het essentieel is dat een tolk zijn werk kan uitvoeren in het belang van de rechtspraak, ook in het belang van de bijstand aan magistraten. Men moet de vicieuze cirkel doorbreken. Een cirkel waarin mensen die niet worden betaald afhaken, is geen goed signaal en pleit niet voor een zorgvuldige justitie.

We kijken er dus naar uit en zijn blij. We zullen dit dossier opvolgen. 

Het incident is gesloten.