Het theoretisch rijexamen en tolken in Brussel (1)

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK PARLEMENT - Integraal verslag van de interpellaties en de vragen

Commissie voor de Infrastructuur, belast met de Openbare Werken en de Mobiliteit  

VERGADERING VAN MAANDAG 12 DECEMBER 2016  

TOEGEVOEGDE MONDELINGE VRAAG VAN MEVROUW CIELTJE VAN ACHTER, betreffende "de rijopleiding" (uittreksels).

(...)

De voorzitter.- Mevrouw Van Achter heeft het woord voor haar toegevoegde mondelinge vraag.

Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA).- De pers bericht dat mensen die aan het theoretisch rijexamen deelnemen maar geen van beide landstalen beheersen, binnenkort in Brussel geen beroep meer zullen mogen doen op een tolk. In de loop van 2017 wordt een nieuw vertaalsysteem ingevoerd met een geïnformatiseerde vertaling op basis van audio-opnames van de examenvragen.

Alle vertalingen moeten vooraf worden goedgekeurd. De GOCA (Groepering van Erkende Ondernemingen voor Autokeuring en Rijbewijs) heeft het systeem gecreëerd. De meest gesproken talen in Brussel (Engels, Duits, Spaans, Pools, Turks, Arabisch en Italiaans) zullen beschikbaar zijn.

Hoeveel kostte het huidige systeem met vertalers? Wie betaalde de kosten van de vertalingen? Hoeveel kost de invoering van dit nieuwe systeem? Waarom wordt er voor gekozen om zoveel talen aan te bieden? Zou het niet beter zijn het examen enkel in het Frans, Nederlands, Duits en Engels aan te bieden?  

De voorzitter.- Mevrouw Debaets heeft het woord.

Mevrouw Bianca Debaets, staatssecretaris.-  (...) 

Telkens als de gewesten een nieuwe bevoegdheid krijgen toebedeeld, is het belangrijk om de violen te stemmen. Dat is ook gebeurd. De drie gewesten zijn eind 2015 een interministeriële samenwerking aangegaan. Onze kabinetten hebben vanochtend nog overleg gepleegd met de medewerkers van minister Weyts.

Wat de ontwikkelingen rond het rijexamen in Brussel betreft, momenteel bespreekt de regering, op basis van de hervormingsnota die ze vorig jaar goedkeurde, de nodige voorontwerpen van besluit. (...)

De door de Brusselse regering goedgekeurde hervormingsnota van de rijopleiding moet nu in besluiten worden omgezet. Het streefdoel is een harmonisering. Als de nota wordt goedgekeurd, zal de termijn voor kandidaat-bestuurders in Brussel naar achttien maanden worden teruggebracht. Dat zeg ik onder voorbehoud, omdat het onduidelijk is of het Brussels Gewest daarvoor bevoegd is. Brusselaars kunnen hun rijbewijs halen waar ze willen en kunnen daarvoor bij elke rijschool in Vlaanderen of Wallonië aankloppen. Vlamingen en Walen kunnen dus ook naar Brussel komen. Of de wijzigingen meer shoppinggedrag zullen veroorzaken, is onduidelijk, want de inhoud van de leerstof wordt federaal en binnen een Europese context vastgelegd. De gewesten kunnen enkel bepalen hoe de lessen worden gegeven en hoe de kennis wordt gemeten. Het rijbewijs zal nog steeds door de federale overheid worden afgeleverd.  (...)

Mevrouw Bianca Debaets, staatssecretaris.- (...)

Wat het tolkensysteem betreft, wordt er momenteel aan elke kandidaat die aan een speciale zitting met een tolk deelneemt, 50 euro gevraagd. Dat bedrag dekt de kosten voor de tolk, de verplaatsingskosten, bijkomende organisatorische kosten voor het examencentrum, de aanwezigheid van een examinator enzovoort.

Wij stappen van dat systeem echter over op een computergestuurd audiosysteem dat door de GOCA zal worden uitgewerkt. Het systeem is gebaseerd op vooraf opgenomen audiofragmenten, goedgekeurd door een college van beëdigde vertalers. Het nieuwe audiosysteem biedt het voordeel dat alle kandidaten het theoretische examen in andere talen dan de landstalen samen kunnen afleggen, waardoor de wachttijd beperkt wordt. Nu werd er met clusters gewerkt. Voor het Spaans, Arabisch of Turks moest je dan eerst voldoende mensen bijeen hebben. Dat zal nu veel vlotter gaan.

Vorig jaar hebben 3.223 kandidaten een examen in een andere landstaal aangevraagd, wat niet zo verwonderlijk is, gelet op de meertalige context en het grote aantal expats. De examencentra zullen de vreemde talen aanbieden die in Brussel het meest courant zijn: Engels, Duits, Spaans, Pools, Turks, Arabisch en Italiaans. Doven en slechthorenden zullen nog steeds een beroep kunnen doen op een gebarentolk. Het audiosysteem wordt momenteel zowel juridisch als praktisch uitgewerkt door de GOCA. Het is de bedoeling om in de loop van 2017 van start te kunnen gaan.

De voorzitter.- Mevrouw Van Achter heeft het woord.

Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA).- Ik denk dat het systeem dat u voorstelt, efficiënter zal zijn in plaats van met tolken te werken. Het is inderdaad logisch om de vertalingen te automatiseren. Ik heb ook al gehoord over mogelijke fraude wanneer je met tolken werkt. Dat wordt in elk geval vermeden met het nieuwe systeem.

Ik vraag me echter wel af of het niet mogelijk is om een soort getrapt systeem uit te werken. Een eerste systeem in het Nederlands, Frans, Duits of eventueel zelfs in het Engels, voor mensen die hier al een hele tijd als Belg wonen en van wie we kunnen vragen dat ze inburgeren. Ik heb het daarbij over mensen van wie de kinderen hier naar school gaan en hier hun leven zullen opbouwen. Van hen kunnen we toch vragen dat ze de taal leren, want we zijn immers afgestapt van het idee dat inburgering niet nodig zou zijn.

In de Europese hoofdstad zijn er anderzijds ook veel mensen die hier tijdelijk verblijven, onder wie ook nieuwkomers en voor hen zouden we misschien toegeeflijker moeten zijn door hen bijvoorbeeld een examen in hun moedertaal te laten afleggen.

Zou het daarom niet beter zijn om een soort systeem in te voeren dat anders is voor die twee verschillende doelgroepen? Ik weet dat dat de zaken ingewikkelder maakt, maar ik vroeg me af of u daarover nagedacht hebt?  

Mevrouw Bianca Debaets, staatssecretaris.- Als Europese hoofdstad herbergt Brussel tal van internationale instellingen en zetels van internationale bedrijven. Wij hebben ervoor gekozen om niet langer de hele waaier van talen aan te bieden, maar enkel de talen die in Brussel het meest worden gesproken.

Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA).- In het Verenigd Koninkrijk kun je het examen enkel nog afleggen in het Engels, Welsh en gebarentaal. Daar vindt men het belangrijk dat de kandidaten de taal van het land leren. Dat is een punt om zeker in overweging te nemen. (...)

Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA).- (...) Wie zal de kosten van het nieuwe systeem van de GOCA dragen?

Mevrouw Bianca Debaets, staatssecretaris.- Omdat het systeem juridisch en praktisch nog wordt uitgewerkt, is het op dit ogenblik onduidelijk wat het precies zal kosten.

Daar zullen we later nog op terugkomen.

- De incidenten zijn gesloten.