Proces mensensmokkelaars loopt in het honderd door gebrek aan tolken

De Brusselse correctionele rechtbank heeft zich deze namiddag genoodzaakt gezien om de pleidooien in een groot proces tegen een bende mensensmokkelaars uit te stellen omdat er onvoldoende tolken waren opgeroepen en opgedaagd. Van de minstens acht tolken die nodig waren om het proces te laten plaatsvinden, ontbraken er drie. Volgens de Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken (BBVT) heeft het gebrek aan tolken veel te maken met de gebrekkige werkomstandigheden en veel te lage tarieven.

Het proces tegen de bende mensensmokkelaars, die tussen juli en november 2015 een 150-tal vluchtelingen naar het Verenigd Koninkrijk zouden gesmokkeld hebben, was vorige week donderdag begonnen en toen had het openbaar ministerie celstraffen van 5 tot 10 jaar gevorderd tegen de twaalf verdachten. Op die zitting waren tolken Farsi-Nederlands, Sorani-Nederlands, Koerdisch-Nederlands, Dari-Nederlands en Arabisch-Nederlands aanwezig. Vandaag bleken de tolken Farsi-Nederlands en Dari-Nederlands niet op te dagen. 

Vertalen voor beide partijen
Bovendien stelde zich een bijkomend probleem: de tolken moesten zowel vertalen voor verdachten die op vrije voeten verschenen als voor verdachten die in voorhechtenis zaten. Op de eerste zitting zaten die door elkaar maar vandaag stond het Veiligheidskorps erop dat de twee groepen gescheiden bleven, zodat bijkomende tolken nodig waren. De rechtbank zag zich genoodzaakt de pleidooien uit te stellen naar aanstaande dinsdag, 13 september, in de hoop dat er dan wel voldoende tolken aanwezig zijn.

Het gebrek aan tolken is in de Brusselse justitie niet nieuw en heeft voor de Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken (BBVT) veel te maken met de werkomstandigheden en de tarieven die justitie hanteert. 

"Ik was zelf opgeroepen om in relais te tolken", zegt José Emmanuel D'Hoore, voorzitter van de BBVT. "Omdat er geen tolk Arabisch-Nederlands beschikbaar was, werd er een tolk Arabisch-Frans opgeroepen en moest ik Frans-Nederlands tolken. Dat is uitermate moeilijk, zeker in een rechtbank met magistraten en advocaten die niet opgeleid zijn om met tolken te werken en in zittingszalen waar de akoestiek erbarmelijk is. Sowieso gaat in dergelijke omstandigheden een hoop informatie verloren."

Werkomstandigheden
Volgens de BBVT hebben al heel wat ervaren beëdigd vertalers en tolken er de brui aan geven en mijden die Justitie als opdrachtgever, omwille van de bedroevend lage tarieven, de niet-indexering van die tarieven sinds 2013 en de late betalingen. 

Het is dan ook de hoogste tijd dat het beroep en de omstandigheden waarin ze werken, gemoderniseerd en geprofessionaliseerd worden, aldus de BBVT-voorzitter: "We zijn daarvoor al bij verschillende instanties en kabinetten gaan lobbyen en iedereen verwijst naar minister van Justitie Geens en het KB dat hij voorbereidt maar afgaand op de informatie waarover we beschikken, wordt dat een lachertje. De minister wil ons ook geen inzage geven in dat ontwerp-KB hoewel hij zelf een aantal elementen in de openbaarheid gooit. De zogenaamde tarievenverhoging die hij in dat verband aankondigde, blijkt ook eigenlijk een tarievenverlaging. Alsof het normaal is dat mensen die weken- en maandenlang aan een stuk in terrorismedossiers tolken en vertalen, nu plots minder betaald zouden worden voor dat werk."

Maatregelen Geens

Minister Geens heeft recent nieuwe tarieven uitgewerkt. Die nieuwe tarieven zijn gelijkgesteld aan deze die gehanteerd worden bij andere overheidsdiensten, zoals Buitenlandse Zaken of de Dienst Vreemdelingenzaken. Commerciële tarieven hanteren is niet mogelijk, omdat de kosten van vertalers en tolken in strafzaken niet recupereerbaar zijn en dus door de overheid betaald moeten worden.

Om de relatie tussen magistratuur en tolken/vertalers te verbeteren, worden opleidingen georganiseerd. Bovendien wil Geens per arrondissement een bureau gerechtskosten oprichten. Die moeten zorgen voor een zo goed mogelijke planning, om zo weinig mogelijk wachttijd te hebben. De bureaus moeten ook zorgen voor een goede boekhouding en betaling en moeten geschillen oplossen.