Applicatie Justinvoice alleen zal geen wonderen verrichten, een administratieve vereenvoudiging dient ook plaats te vinden
Schriftelijke parlementaire vraag van Philippe Goffin aan minister van Justitie Vincent Van Quickenborne over "laattijdige betaling van gerechtsdeskundigen en betalingsachterstand" (MV 28075C).
Vraag van Philippe Goffin (MR) ingediend op 31 mei 2022:
Ik werd aangesproken door gerechtsdeskundigen die verwonderd vaststellen dat ze steeds langer moeten wachten op de betaling van hun prestaties als gerechtsdeskundige en dat de betalingsachterstand soms gevoelig oploopt. In december 2021 zei u in de commissie dat het wegwerken van de achterstand in de betaling van gerechtsdeskundigen als prioriteit werd meegegeven aan de nieuwe directeur-generaal van het directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie. Te dien einde werd de aanwerving van extra administratief personeel, met name voor de taxatiebureaus, gepland. Een andere oorzaak van de achterstand was kennelijk het feit dat de bureaus geen geïnformatiseerd documentbeheersysteem hadden. Er werd aangekondigd dat er, om dat gemis te remediëren, een applicatie zou worden ontwikkeld die in de lente van 2022 in gebruik zou worden genomen.
1. Bevestigt u dat de betaling van gerechtsexpertises steeds langer op zich laat wachten?
2. Om welke redenen moet er zo lang op betaling worden gewacht?
3. In welke fase bevindt zich de ontwikkeling van het documentbeheersysteem dat een oplossing voor dat probleem moet bieden?
4. Zal men met deze applicatie alleen erin slagen om niet alleen de historische achterstand weg te werken, maar ook de betalingstermijn in de toekomst te beperken tot minder dan dertig dagen? Moeten er bijkomende maatregelen ter ondersteuning van die applicatie worden genomen?
Het antwoord van de minister van Justitie gepubliceerd op 09 juni 2022:
1. In de veronderstelling dat u het heeft over de betaling van deskundigenonderzoeken in strafzaken, en die dus betaald worden via de gerechtskosten, kan ik u het volgende meedelen. De gemiddelde doorlooptijd tussen de factuurdatum en de betalingsdatum bedroeg 106 dagen op 3 mei 2022. De gemiddelde doorlooptijd tussen het indienen van de kostenstaat bij het taxatiebureau en de betalingsdatum bedroeg 41 dagen op 3 mei 2022. Het is momenteel niet mogelijk om per groep van prestatieverleners specifieke betalingstermijnen te weergeven.
2. Bij de start van de taxatie- en vereffeningsbureaus werd gebruikt gemaakt van een nieuwe procedure die werd geënt op de principes van het begrotings- en boekhoudproces zoals beschreven in de wet van 22 mei 2003. Deze wet geldt uiteraard ook voor justitie en wordt door het Rekenhof gecontroleerd. Deze nieuwe procedure zorgt voor een grote verandering in de werkwijze binnen de rechterlijke orde. We zien dan ook grote lokale verschillen in betaaltermijnen. Op plaatsen waar het taxatiebureau, het vereffeningsbureau, het parket, de griffie, enz. een goede samenwerking op poten hebben gezet, zien we een positieve evolutie in de doorlooptijden van de betalingstermijnen. De rechterlijke orde speelt namelijk ook een grote rol in het proces. Zonder vordering en/of goedkeuring kan een deskundige namelijk zijn kostenstaat niet indienen bij het bevoegde taxatiebureau. Hoe sneller een deskundige over de documenten beschikt die aangeleverd dienen te worden door de rechterlijke orde, hoe sneller hij zijn dossier kan indienen. Dat verklaart ook het grote verschil tussen de doorlooptijd tussen de factuurdatum en de betalingsdatum en de doorlooptijd tussen de datum van het indienen van de kostenstaat en de betalingsdatum. We moeten hierbij ook rekening houden met het feit dat het proces van de gerechtskosten atypisch is als men dit vergelijkt met het klassieke FEDCOM-traject. In het FEDCOM-verhaal werkt men met een bestelbon. De bestelling kan pas uitgevoerd worden na een goedkeuring. Bij de gerechtskosten verschilt dit proces omdat men bij een crimineel feit moeilijk kan wachten op de goedkeuring van de bestelling (denk aan het vorderen van een slotenmaker bij een huiszoeking). Dit zorgt er vaak voor dat prestatieverleners een factuurdatum opgeven die ouder is dan de datum van goedkeuring door de opdrachtgever. U begrijpt dat dit zorgt voor onjuiste statistieken.
4. De applicatie Justinvoice zal ervoor zorgen dat kostenstaten van de deskundigen, een betere en snellere opvolging kennen. Momenteel brengen we het hele end-to-end proces van de gerechtskosten in kaart gebracht met het oog op een volledige digitale stroom. Justinvoice moet de katalysator zijn om eindelijk tot een digitale flow te komen. Ik heb het al eerder herhaald in de commissie voor justitie, meer dan 200.000 documenten op jaarbasis behandelen via papier of via mail is niet werkbaar. De applicatie alleen zal geen wonderen verrichten, een administratieve vereenvoudiging dient ook plaats te vinden. Momenteel wordt via een interne werkgroep hard gesleuteld om de werkprocessen te harmoniseren en te uniformiseren via een nationale hulptool. Daarnaast is de opdracht gegeven aan de administratie om een wettelijk initiatief te nemen om één nationaal taxatiebureau te vormen. Heden zijn er taxatiebureaus die uit twee personeelsleden bestaan. Indien daar één persoon uitvalt wegens ziekte of verlof dan is de helft van dat specifieke bureau onthoofd. Centralisatie moet ervoor zorgen dat iedere prestatieverlener, van Aarlen tot Oostende, op dezelfde manier behandeld zal worden.
